Praktische tips en adviezen bij schokkende gebeurtenissen

Het Sinai Centrum is diep getroffen door de verschrikkelijke gebeurtenissen in Israël. Ons hart gaat uit naar eenieder – dichtbij of ver weg – die nu in angst leeft en rouwt. Als Joodse GGZ vinden wij het belangrijk om een bron van steun te zijn voor iedereen die geraakt is door de gebeurtenissen. Hieronder vind je daarom praktische  tips en adviezen hoe je in deze tijden goed voor jezelf en voor de mensen om je heen kunt zorgen.

Eerste reactie bij schokkende gebeurtenissen

Schokkende gebeurtenissen, zoals oorlog, terreur of het verliezen van je naasten, zijn helaas een onvermijdelijk deel van het leven. Het is normaal om dan gevoelens van angst, stress, verdriet of wanhoop te ervaren. Het kan ook voorkomen dat je slecht slaapt en je minder kan concentreren. Hoewel het moeilijk te geloven is als je er nog midden in zit, komen de meeste mensen deze gebeurtenissen weer te boven. Wij mensen beschikken namelijk over een ongelofelijke veerkracht, die ons in staat stelt te overleven en gedijen, zelfs in de moeilijkste omstandigheden.

Kans op psychische problemen: mensen zijn enorm veerkrachtig

De meerderheid van de mensen die met schokkende gebeurtenissen wordt geconfronteerd, ontwikkelt geen psychische stoornis, zoals de Posttraumatische Stresstoornis (PTSS). Het deel wat wel PTSS ontwikkelt is ongeveer 7,4%. Bij kinderen en jongeren ligt dit iets hoger, rond de 15%. Dit benadrukt hoe belangrijk goede ondersteuning van kinderen is. Ook mensen die een naaste verliezen zijn enorm veerkrachtig. Hoewel de pijn van het verlies van een dierbare onmetelijk is, ontwikkelt slechts ongeveer 10% van hen een Persisterende Complexe Rouwstoornis (PCRS). De overgrote meerderheid van de mensen blijkt dus over een enorme veerkracht te beschikken en komt heftige  gebeurtenissen en verlies weer te boven. 

Steun

Het is in dit soort tijden belangrijk om niet alleen te staan. Steun vanuit je omgeving, vrienden en familie, is onontbeerlijk. Heb je behoefte aan een persoonlijk gesprek, dan kun je altijd bij Joods Maatschappelijk Werk (JMW) terecht. Dit kan via 088-1652200 op maandag tot en met vrijdag van 9:00 tot 17:00 uur. Het Sinai Centrum werkt samen met JMW, dus als het nodig is neemt JMW contact op met het Sinai Centrum. Cliënten die in zorg zijn bij het Sinai Centrum, adviseren wij -indien daar behoefte aan is- contact op te nemen met de eigen behandelaar.

Hieronder vind je praktische tips en adviezen hoe je in deze tijden goed voor jezelf en voor de mensen om je heen kunt zorgen.

Wat kan je doen voor jezelf als je iets traumatisch hebt meegemaakt? Wat kan je voor een ander doen als die iets traumatisch heeft meegemaakt? Wat kan je als hulpverlener doen als je cliënt of bewoner iets traumatisch  heeft meegemaakt?
Omgaan met nare ervaringen:

  • Het is helemaal normaal om van streek te zijn als je iets heftig hebt meegemaakt. Verdrietig, bang, of machteloos voelen hoort erbij en het gaat niet meteen weg.
  • Probeer je dagelijkse routine zoveel mogelijk vast te houden.
  • Soms kan afleiding je helpen. Denk aan huishoudelijke taken, een film kijken of een wandeling maken.
  • Probeer te rusten
  • Vermijd overmatig gebruik van alcohol of drugs. Hoewel deze dingen op korte termijn ontspanning kunnen bieden, helpen ze niet echt bij het verwerken van de pijn.
  • Vermijd gesprekken over wat er is gebeurd als je er niet over wilt praten. Het is oké om dat aan te geven.
  • Wanneer is het tijd hulp zoeken? Als je merkt dat je gevoelens te heftig worden, bijvoorbeeld als je slecht slaapt, nauwelijks emoties hebt of juist te veel, dan is het misschien tijd om hulp te zoeken. Je kunt contact opnemen met Joods Maatschappelijk Werk (JMW) om te vragen of hulp nodig is. Joods Maatschappelijk Werk (JMW): 088-1652200. Dit is elke werkdag bereikbaar van 9:00 tot 17:00. Zo nodig verwijst JMW naar het Sinai Centrum.
  • Het verlies van een geliefde kan diepe rouw en verdriet veroorzaken, wat overweldigend kan zijn. Het is normaal om terug te verlangen naar de tijd toen alles nog normaal was. Hoewel het moeilijk te geloven is, verminderen deze gevoelens na verloop van tijd. Als dat na maanden nog niet het geval is, is het verstandig om contact op te nemen om te zien of extra hulp nodig is.
 Hoe te helpen als iemand iets naars heeft meegemaakt:

  • Laat merken dat je om de persoon geeft en dat je klaar staat om te helpen als ze dat willen.
  • Luister goed: Laat hen praten en hun gevoelens uiten zonder te oordelen. Vragen stellen is prima, maar geef niet te veel advies als ze dat niet vragen.
  • Duw niet te hard: laat de persoon hun eigen tempo vinden om ermee om te gaan.
  • Bied praktische hulp: doe kleine dingen zoals boodschappen, koken of helpen met klusjes als dat nodig is.
  • Geef ze ruimte: sommige mensen willen liever even alleen zijn, terwijl anderen gezelschap fijn vinden. Respecteer wat zij willen.
  • Wees vriendelijk en begripvol: zorg ervoor dat ze zich veilig en welkom voelen om te praten zonder dat ze zich zorgen hoeven te maken over kritiek.
 Hoe te helpen als hulpverlener:

  • Laat degene die iets naars heeft meegemaakt het op zijn of haar eigen manier vertellen.
  • Vraag niet teveel door, vraag niet te veel naar emoties en gevoel. Eenmalige interventies die sterk zijn gericht op emoties (zoals debriefing) blijken niet effectief te zijn en soms zelfs schadelijk.
  • Toon empathie en begrip: laat de persoon zien dat je er bent om te luisteren en hen te ondersteunen.
  • Moedig zelfzorg aan: help hen te begrijpen hoe belangrijk het is om goed voor zichzelf te zorgen, zowel fysiek als mentaal. Geef concrete suggesties.
  • Laat weten waar en bij wie iemand terecht kan als er na een tijd nog steeds klachten zijn. Geef bijvoorbeeld het telefoonnummer van Joods Maatschappelijk Werk (JMW): 088-1652200. Dit is elke werkdag bereikbaar van 9:00 tot 17:00. Zo nodig verwijst JMW naar het Sinai Centrum.
Wat kan je beter niet doen:

  • Sluit je niet af van de mensen die belangrijk voor je zijn.
  • Wees voorzichtig met slaapmiddelen of kalmeringsmiddelen. Praat erover met je huisarts voordat je ze gebruikt, zodat je de voor- en nadelen kent.
  • Wees ook voorzichtig met alcohol, pillen, of drugs. Deze kunnen je tijdelijk beter laten voelen, maar ze zijn geen oplossing voor je problemen en kunnen zelfs voor meer problemen zorgen.
  • Doe niet alsof je sterker bent dan je bent. Het is geen schande om je kwetsbaar op te stellen.
  • Wacht niet te lang om hulp te zoeken. Als je je zorgen maakt of na een paar weken niet beter voelt, praat er dan over met je huisarts.
  • Geef jezelf geen schuld en schaam je niet voor hoe je je voelt, zelfs niet als mensen in je omgeving je het gevoel geven dat het jouw schuld is. Mensen reageren soms verkeerd als ze met iemand praten die iets vervelends heeft meegemaakt.
  • Vermijd gesprekken over wat er is gebeurd als je er niet over wilt praten. Het is oké om dat aan te geven.
 Wat je beter niet kunt doen:

  • Vergelijk niet: probeer hun situatie niet te vergelijken met die van anderen. Elke persoon en ieder probleem is anders.
  • Kom niet met je eigen verhaal, maar luister.
  • Duw niet te hard: laat de persoon hun eigen tempo vinden om ermee om te gaan. Ze kunnen niet meteen weer ‘normaal’ zijn.
  • Geef geen ongevraagd advies: wacht totdat ze om advies vragen voordat je het geeft.
  • Maak geen opmerkingen of stel geen vragen die de ander het gevoel kan geven dat die niet goed gehandeld heeft. Mensen voelen zich vaak al schuldig, ook konden ze er niets aan doen.
  • Beoordeel hun gevoelens niet: het maakt niet uit welke gevoelens ze hebben, geef geen kritiek of probeer ze niet te laten voelen dat hun gevoelens fout zijn.
 Wat je beter niet kunt doen:

  • Vermijd om meteen een diagnose te willen stellen. Mensen krijgen niet automatisch PTSS van schokkende gebeurtenissen. Misschien is dit een normale reactie op een abnormale situatie.
  • Negeren: negeer de symptomen niet
  • Minimaliseren: maak de symptomen en problemen niet kleiner dan ze zijn.
  • Gebrek aan communicatie: blijf in contact met de patiënt en blijf open voor hun behoeften en zorgen.